Een calorie is een calorie, maar...

Van alle artikelen op mijn website voor 2018 gaan er 5/7 over calorieën. Herhaling is de kracht van domme dingen ontkrachten dus vandaar dat ook deze er weer over gaat.

Ik kan u niet vaak genoeg waarschuwen, dames en heren.

Aangezien minister van Onderwijs Robbert (echt overdreven weer die dubbele r) Dijkgraaf nog steeds niet een lespakket voor kinderen uit groep 1 heeft klaar liggen, zal ik maar weer m'n best doen om het land te onderwijzen. Want er zijn nog steeds paljassen en rare snuiters die ontkennen dat de ene calorie de andere is.

Zo ook Mark van Mark's Daily Apple.

Deze beste man die avocadomayonaise op z'n website verkoopt beschrijft 7 caloriemythes waarin we nou een keer moeten stoppen te geloven.

Ik pak ze er graag even bij, want ik snap de verwarring.

Allereerst even voor alle nieuwe mensen: een calorie is een energiemaat voor voedsel en geeft daarmee aan hoeveel energie dat voedsel bevat. Je kunt zo dus allerlei voedingsmiddelen met elkaar vergelijken. Zoals je ook kilometers en liters met elkaar kan vergelijken. Ook al is de route of de vloeistof anders. Een kilometer is een kilometer en een liter een liter.

Dat maakt de wereld helemaal makkelijk. Zou je denken.

Zo kun je dus ook nooit zeggen 'de ene calorie is de andere niet' omdat je dan beweert dat energie de ene keer anders wordt gemeten dan de andere keer.

Dan nu naar Mark z'n blogje.

Hij geeft zeven mythes voor je die hij graag wil ontkrachten. Ik heb ze op een rijtje gezet en ik kan je alvast vertellen dat Mark en ik allebei gelijk hebben, maar ik iets meer.

Ik snap die calorieontkenners heus wel, maar ze zijn allemaal net iets te havist en komen dan met drogredenen om hun sneue punt te maken. Kijk maar. Nu volgen de zeven zogenaamde mythes van Mark's Daily Apple.

1. Calorieën in vs. calorieën uit is alles wat je moet weten

Het is wél zo dat je lichaamsgewicht wordt bepaald door wat je inneemt en wat je verbruikt, maar dat laatste kun je nauwelijks meten en het gaat over een langere periode.

Dus eigenlijk is hier de conclusie dat je moet weten dat je lichaamsgewicht wordt bepaald door calorieën omdát het een energiemaat is, maar dat het gewicht van je voedsel niet hetzelfde is als de energiewaarde én je verbruik nauwelijks te meten en te voorspellen is.

Het is dus zeker niet het enige wat je moet weten, maar het is wel handig om te weten dat calorieën op lange termijn bepalen hoe je er uit ziet.

Zo blijft een calorie nog steeds een calorie.

Dus dit is geen mythe, maar ook niet volledig.

2. Calorieën in en calorieën uit zijn onafhankelijke variabelen

Mark suggereert de mythe dat wat je inneemt onafhankelijk is van wat je verbruikt. Dus dat je ofwel je inname aan kan passen ofwel je verbruik en je dan afslank of aankomt.

Dat klopt wel en niet. Je verbruik heeft namelijk geen reet te maken met je inname, maar je zult energiezuiniger worden naarmate je minder eet (maar je metabolisme stopt er niet mee natuurlijk, want dat zou alle supermarkten failliet maken) en je gaat ook energieker worden van meer eten.

Je kunt nog steeds aan beide knoppen (verbruik en inname) draaien om resultaat te behalen, maar ik kan me voorstellen dat je niet keihard kunt gaan trainen als je alleen een appel eet.

En zo blijft een calorie nog steeds een calorie, trouwens.

Het is dus wel een mythe maar vanwege een andere reden.

3. Toename in gewicht komt door meer calorieën innemen dan gebruiken

Wat Mark goed aanstipt is dat hier niet wordt gekeken naar de oorzaak van overeten. Dus het gedrag wat er aan ten grondslag ligt. Dat klopt helemaal. Naar die verklaring is iedereen op zoek en zelfs áls we er verklaringen voor hebben (bijvoorbeeld dat we waar voor ons geld willen hebben als we eten bestellen of dat we voorkeur hebben voor zoet, zout en vet) dan zijn er nog maar weinig die er echt wat aan doen. Zelfs als ze het heel graag willen.

Maar een calorie blijft nog steeds een calorie.

Het is dus helemaal geen mythe en klopt helemaal, maar je hebt er vervolgens in je dagelijkse leven vrij weinig aan omdat je erachter moet komen hoe je die verhouding kunt veranderen.

4. Een calorie is een calorie

Dit is volgens Mark een mythe en volgens mij niet. Anders schreef ik dit artikel natuurlijk niet.

Tegenstanders van deze stelling geven steeds voorbeelden van studies waarbij twee groepen mensen hetzelfde aantal calorieën namen en een verschillend resultaat in lichaamssamenstelling hadden. Dat is ook heel logisch. Je lichaam reageert namelijk ook anders op verschillende macronutriënten (eiwitten, vetten en koolhydraten). Zo raak je eerder verzadigd van droge kipfilet bijvoorbeeld (en ook van aardappelen) dan van roomijs. En er zijn producten waar je lichaam meer moeite moet doen om ze te verwerken. Dus zul je met hetzelfde aantal calorieën wellicht een ander resultaat behalen. Dat je lichaam meer calorieën gebruikt bij dezelfde inname doet niets af aan de essentie van een calorie.

Een calorie blijft nog steeds een calorie.

Dit is dus helemaal geen mythe.

5. Gewichtsverlies en vetverlies zijn hetzelfde

Ik weet niet waarom dit volgens Mark een mythe is, want volgens mij denkt niemand dit.

Heeft ook geen reet met calorieën te maken.

6. Lichaamsbeweging zorgt alleen voor gewichtsverlies door calorieverbruik

Het is inderdaad een mythe wanneer je denkt dat het enige wat er gebeurt van lichaamsbeweging calorieën verbranden is. Je moet niet gaan hardlopen om calorieën te verbranden. Je kunt beter die Twix laten liggen. Maar als je je hoofd leeg wil maken, een stad wil verkennen, buiten wil zijn, je uithoudingsvermogen wil verbeteren en/of een platte kont wil hebben moet je vooral gaan rennen.

En van krachttraining word je zo'n beetje op ieder vlak in je leven beter. En inderdaad, met meer spiermassa verbrand je meer calorieën. Maar je hebt ook meer honger. Dus dat heft elkaar ook wel weer op.

Een calorie blijft zo nog steeds een calorie.

Het is dus geen mythe.

7. Van calorieën tellen krijg je een goed inzicht van je voedselinname

Ik vind dit een beetje alarmerend van Mark. Hij zegt dat er weliswaar tegenwoordig zo'n beetje overal staat aangegeven hoeveel calorieën er in voedsel zit, maar dat dat vaak niet klopt.

Maar, als het klopt dat het vaak niet klopt, dan kunnen deze labels nog steeds een prima inzicht geven in calorieën en het effect op je lichaam toch? Wat ik bedoel is dat nauwelijks iemand weet wat een calorie is, in welke producten er veel zitten en in welke producten weinig, hoeveel we nodig hebben en überhaupt wat die energiebalans betekent.

Juist van calorieën tellen krijg je een enorm goed inzicht omdat het dat domme regeltje (van de energiebalans) persoonlijk in de praktijk brengt (ja ok, maar wat betekent dat dan voor mijn lichaam?).

En als je dat eenmaal doorhebt stop je er mee.

Dan weet je dat calorieën tellen maar dat je ze niet hoeft te tellen.

Plotselinge conclusie

Dit is volgens mij ook altijd precies waar calorieontkenners en ik elkaar kunnen vinden: het is stom om voedsel te degraderen tot alléén een het aantal calorieën omdat het zoveel meer is. Maar die calorieën blijven bestaan.

Je gaat ook geen achtbaan alleen beoordelen op de lengte van de rails, maar dat neemt niet weg dat die rails altijd dezelfde lengte hebben.

Nou, dat is dus precies het euvel met calorieën. En dat is volgens mij juist ook wel fijn. Dat er ergens in het leven zekerheid is.