10 Redenen waarom je kamerplanten misschien dood zouden kunnen gaan

Ik heb een boek geschreven dat Handboek voor mensen die hun kamerplanten altijd dood laten gaan heet. In dit artikel kun je alvast tien prachtig mooie redenen lezen die ervoor zorgen dat je planten een langzame dood sterven. Gelukkig staan er ook tien oplossingen bij.

Gezonde kamerplanten zijn mooi namelijk. Dus lees maar. Of luister de podcast bij dit artikel.

1 (en 2) Het is één pot: nat

Over overwateren

De eerste en voornaamste reden waarom je kamerplanten doodgaan is omdat je ze niet te weinig maar te veel water geeft. In veel natuurlijke gebieden loopt water meestal (na enige tijd) (altijd) weg. En dat is goed, want de meeste wortels van de meeste planten hebben zowel vocht, voeding als zuurstof nodig om te blijven functioneren. Veel kamerplanten daarentegen staan in potten met een dichte bodem. Dat is handig omdat anders je tapijt of houten vloer zeiknat wordt en gaat rotten en stinken, maar het is niet echt fijn voor plantenwortels. Als je dan onverhoopt teveel water geeft, en dat is heel gebruikelijk, dan blijft het water onderin de pot staan en geeft wortels wortelstress. Daarna kunnen wortels gaan rotten en dan gaan ze dood. Gevolg: groeiachterstand en vaak bruine bladeren.

De oplossing: altijd twee potten en overtollig water weggooien

De oplossing voor dit probleem is relatief simpel: plaats je kamerplanten altijd in een pot waar het water uit kan weglopen, dus eentje met gaten onderin. Je kamerplant staat bij aankoop vrijwel altijd in zo’n pot. Gebruik deze dus of een maatje groter. Deze pot met gaten zet je weer ín een andere pot zonder gaten, zodat je eerdergenoemde tapijt en houten vloer niet nat worden. De binnenste pot (met gaten) zet je op een verhoging van bijvoorbeeld kiezelstenen of hydrokorrels (die bruine korrels die je bij het tuincentrum kunt kopen) zodat water uit de binnenpot kan lopen naar de buitenste pot en vervolgens niet alsnog de wortels verdrinkt.

Je kunt ook potten na het water geven laten uitlekken in je gootsteen en overtollig water weggooien.

(Dit waren twee oorzaken: de verkeerde pot gebruiken en teveel water geven, dus we gaan door met nummer 3.)

3 Je snoeit niet

Over manicure

Dit is een eigenaardige reden waarom veel mensen denken dat hun kamerplant doodgaat. Eigenlijk is het helemaal geen doodsoorzaak. Het is voornamelijk een verkeerde aanname. Als planten groeien, dan is het in veel gevallen vrij normaal dat (vooral oudere) bladeren soms bruin worden en afsterven, maar alsnog aan de plant vast blijven zitten. Als dat een paar keer gebeurt, lijkt het net alsof de plant stervende is, terwijl het gewoon een natuurlijk proces is.

Oplossing: gewoon afknippen

Op de foto hieronder zie je ongelofelijk veel dooie bladeren. Heel normaal. Oude bladeren vallen en als niemand ze opruimt, blijven ze op de grond liggen. In huiskamers kun je bruine bladeren vroegtijdig afknippen. Niets aan de hand. Hoort erbij.

4 Je weet je plant niet

Over googelen

Als je een plant koopt, zit er meestal een plastic kaartje bij de potgrond ingepropt. Daarop staat vrijwel altijd de naam van de plant en eventueel verzorgingsvoorschriften (ook mooi Scrabblewoord). Gooi dat kaartje niet weg! Het is van belang om te weten welke planten in je huis staan. Als je niet kunt opnoemen wat voor plant je hebt (of niet weet wat voor sóórt het is—later hierover meer), dan is het heel lastig planten verzorgen.

Er is een groot verschil tussen planten uit tropische regio’s (die relatief vaak meer vocht nodig hebben, het hele jaar door (kunnen) groeien en belang hebben bij een hogere temperatuur en luchtvochtigheid), planten uit gematigde streken (die te maken hebben met seizoenen en in de winter minder groeien, tegen lagere temperaturen kunnen en vaak minder groot blad hebben) en woestijnplanten (die vaak een ander soort potgrond vereisen, gedijen bij hoge temperaturen maar meestal ook kou kunnen verdragen en veel direct zonlicht nodig hebben).

Oplossing: googelen

Als je een plant koopt, onthoud je de naam ervan of je schrijft ‘m op. Vervolgens check je de Wikipedia van die plant om erachter te komen waar ‘ie vandaan komt. Dan krijg je ongeveer een indruk van het milieu waar zo’n plant goed in gedijt. Daarna googel je hoe je zo’n plant moet verzorgen en lees je wat blogs van mensen die dat hebben beschreven. En dat onthou je weer of noteer je ergens. Zo weet je je plant tenminste.

5 Je plant heeft straf?

Over licht

Vaak worden mij foto’s gestuurd van halfdooie planten met de vraag hoe het apparaat te redden is. Veelal zijn het droevige opstellingen van planten in donkere hoekjes. En dat komt niet alléén doordat de foto’s zijn gemaakt met een Androidtoestel. Het komt ook doordat die planten gewoon in een donker hoekje staan, vaak ver weg van een raam en ook nog eens tegenover een raam op het noorden.

Alle planten hebben licht nodig. Sommige meer dan anderen en de meeste kunnen direct zonlicht niet goed verdragen of kunnen niet teveel direct zonlicht verdragen. Maar een veel groter probleem is dus te weinig licht.

Planten in een hoek zetten is planten dubbel straffen en precies het tegenovergestelde van hoe kwekers het doen: in kwekerijen staan de meeste planten in een kas waar (gefilterd) licht van boven en alle zijkanten komt.

Oplossing: naar het licht

Een veel betere plek is aan het raam, bij voorkeur op het oosten of westen (waar de zon opkomt en ondergaat en dus ‘even’ direct op schijnt) of op het zuiden (waar veel zon komt—vooral in de zomer) maar dan alleen in het geval van planten die dat kunnen verdragen. Of bouw een kas.

6 Het is winter

Over acceptatie

Soms is er gewoon niets aan te doen dat je planten het moeilijk hebben. Vergeet niet dat we in Nederland (ok, misschien in België) wonen en het er de helft van het jaar bijzonder kutweer is. Van oktober tot april is het huilen met de pet op (en de regenjas aan): het is donker, koud en guur en je planten staan in een ruimte met een plafond en vaak meer muren dan ramen. Geen wonder dat je plant dan niet groeit of even wat moeite heeft met het ontwikkelen van blad, stengels en bloemen. Of zelfs een beetje afsterft.

Oplossing: accepteer droevige klimaten

Het beste wat je kunt doen in het kloterige half jaar in Nederland is je planten met rust laten. Dus nog steeds wel water geven, maar veel minder. Je planten hebben ook niet zoveel nodig. Stop ook met voeding geven (daarover straks meer). Maar wacht tot het voorjaar aanbreekt, het langer licht wordt, er wat zon je huis binnenkomt, de dagen langer worden en je planten vanzelf weer beter gaan groeien.

7 Verpot, potver

Over groei

Soms gaat een plant niet echt lekker met groeien omdat ‘ie te strak in de pot zit. In Drenthe zouden we dan het volgende zeggen:

Deze zit wel strak in de pot of nie dan?

Als een plant z’n wortels door afvoergaatjes onderin de pot aan het duwen is, is ‘ie dus op zoek naar nieuwe en meer voedingsstoffen. Wanneer de plant die niet kan vinden, kan de groei verminderen en als op den duur er meer wortels dan grond in een pot zit, dan is dat niet zo goed voor die plant.

Oplossing: niet heel verrassend, verpotten

Uit de pot kruipende wortels zijn een teken dat je een grotere pot moet fixen en de plant moet verpotten. Of, als je een conservatieveling bent, om wortels te snoeien. Maar meer is beter natuurlijk.

Kies een pot die net iets groter is dan de pot waar de plant nu in zit: zo’n 2-3 centimeter groter dus. Een veel grotere pot kan ook wel, maar als er in een pot veel grond zit waar geen wortels zijn en je geeft dan water, dan blijft het water daar in staan en kunnen wortels alsnog rotten. Daarom kun je dus beter steeds verpotten in een iets grotere pot.

8 Je verhongert je plant

Over plantenvoeding

Pokon heet Pokon omdat het de letters P, K en N bevat. Zover niets spannends. Maar die P staat voor fosfor, die K voor kalium en de N voor stikstof. Dat zijn essentiële voedingsstoffen voor je plant. De ene heeft meer nodig dan de andere en meestal zit er in potgrond wel voldoende voeding voor een tijdje. Maar wanneer deze voeding opraakt, kan het funest zijn voor een plant.

Oplossing: verpotten en/of bijvoeren

De oplossing is vrij simpel: gebruik een plantenvoeding voor je plant. Dat kan de eerder genoemde Pokon zijn of een huismerk van een beunhaas. Maar check vooral even de verpakking voor de juiste verhouding, check ook vooral wat je plant nodig heeft (door te googelen) en vraag even aan de bloemist of het tuincentrum en ga dan nog een keer googelen omdat die mensen natuurlijk ook gewoon een bijbaantje hebben en zich nauwelijks verantwoordelijk voelen voor de staat van jouw plant.

Geef alleen voeding in de maanden dat je planten groeien, dus ongeveer van april tot oktober. En geef ook niet teveel want dat is ook niet goed. En wat teveel is, staat weer op de verpakking maar vooral online. Want als een verpakking eerder leeg is, is dat natuurlijk mooi voor de verkoper van het product in die verpakking.

Je kunt ook wormencompost geven.

9 Je tuiniert niet

Over routines

Als je vrij gedachteloos eens in de zoveel tijd je plantjes water geeft zonder echt te kijken of ze gezond zijn en groeien (of er andere dingen wel of niet goed gaan), dan kan het voorkomen dat je plotseling wordt getroffen door een stervende plant. Je let niet goed op en het ding legt het loodje. Dat is zonde.

Oplossing: een tuinierroutine

Er is niks mis met tegen je naaste omgeving vertellen dat je even gaat tuinieren. Sterker nog: je kunt het beste een dag per week wat tijd inruimen (hoeft maar een kwartiertje te zijn) om even je planten bij langs te gaan om te checken hoe ze erbij staan. Dan druk je ook lekker ver je vingers in de potgrond om te voelen of de plant water nodig heeft.

In dit geval vergeet je het advies van het plantenkaartje van het tuincentrum: als er staat dat je eens in de zoveel tijd water moet geven, houd natuurlijk niemand rekening met de temperatuur en luchtvochtigheid in je huis en hoe groot de plant is en in wat voor pot ‘ie staat. De enige manier om erachter te komen of je plant water nodig heeft, is te voelen of de grond droog is. Is dat zo, dan geef je je plant water. Is de grond nog vochtig, wacht dan nog even. Dus het 'eens per week'-gedeelte klopt wel (check eens per week je planten), maar geef pas water als het nodig is.

Verder check je gewoon iedere week of de plant stevig in de grond staat, niet gaat hellen naar één kant, of bladeren stofvrij zijn, of bladeren er gezond uitzien, of er genoeg licht bij je plant komt en of ‘ie een beetje groeit.

Neem ook eens de tijd om bladeren van heeeeeeel dichtbij te inspecteren en eventuele gore insecten te spotten (en die vervolgens te verdelgen).

Je mag het noteren in een plantendagboek, maar je mag het ook gewoon onthouden.

10 Je hebt gewoon een rotplant

Over acceptatie

Soms is een plant gewoon een kutplant. Dan is het ding sowieso al zwak of ziek of past het gewoon niet echt lekker in je huis. Kun jij ook niks aan doen. Dat ligt gewoon aan die plant.

Oplossing: weg ermee

De oplossing is simpel. Accepteer dat je plant kut is en doneer ‘m aan iemand die wel zin heeft om voor het ding te zorgen. Of composteer ‘m terwijl je een leuk begrafenisliedje opzet.

Planten zijn in principe gemakkelijk te verzorgen, maar er zijn natuurlijk uitzonderingen. Accepteer die en ga door me je leven (en koop nieuwe betere planten).

**

Dus, te weinig water geven is natuurlijk niet een belangrijke reden waarom je planten doodgaan. Maar het vermoeden dat een plant te weinig water heeft is wel een reden om teveel water te geven, wat er wél voor kan zorgen dat een plant doodgaat.

En natuurlijk lees je dit en veel meer in Handboek Voor Mensen Die Hun Kamerplanten Altijd Dood Laten Gaan.