7 uur in Dublin

In een poging de combinatie van wandelrust en planthousiasme tegemoet te komen, ging ik in 2019 een dagje naar de botanische tuin Kew in Londen. Dat was een groot succes. Het vuur voor groen werd door de Victoriaanse oude kassen vol tropisch geweld van figuurlijk brandhout voorzien en de wandelrust vond ik in het belendende, door decemberweer knisperende, parkje met aangeharkte perkjes met voornamelijk zand (en daarboven een uitzicht op een aanvliegroute van Heathrow). Het fenomeen ‘in een dag een botanische tuin bezoeken in Europese stad’ was geboren, maar de traditie kreeg pas vorige week, na vier jaar, een vervolg. In Dublin.

Dublin is nou één van de weinige bestemmingen die nog lekker goedkoop te bevliegen zijn vanuit Amsterdam. Daarvoor hebben we een technische uitleg nodig, maar ik heb alle tijd en dit is nou precies de plek om dit te doen.

Sinds een tijdje betaal je, als je vanuit Nederland ergens naartoe vliegt, wat meer belastingen. Kijk maar:

De ‘Netherlands Dutch State Tax (VV)’ is per 1 januari 2023 verhoogd van €7,95 naar €26,43 (om vliegen te ontmoedigen). De toeslag voor het gebruik van Schiphol (RN) is €20,79 en de kosten voor uw en onze veiligheid (CN) bedragen €14,83. Dan zijn er ook nog airlines die zelf een toeslag hebben bedacht (YR) die verder ook nergens wordt uitgelegd maar soms (zonder enige logica) wordt uitgelegd als brandstoftoeslag, en in bovenstaand overzicht €25,00 bedraagt. Deze ‘toeslag’ gaat gewoon naar de portemonnee van de airline en is feitelijk dus geen toeslag.

De vaste kosten voor een enkele reis bedragen dus al €20,79+€26,43+€14,83=€62,05 en dan heeft de airline er nog niets aan verdiend. De werkelijke kosten van een ticket komen hier nog bovenop. In het voorbeeld hierboven, van de Ierse airline Aer Lingus, betaal je de airline nog €53,00. Met de eerder genoemde €25,00 is dat dus €88 voor de airline. Deze constructie (prijs + één of meerdere toeslagen) geldt voor alle vluchten.

Toch vloog ik voor €16,99 van Amsterdam naar Dublin met Ryanair. Kan helemaal niet! Raar.

Een veelgebruikt zinnetje van mensen die het ook niet meer weten is ‘vliegen is veel te goedkoop’. Dat zeggen ze omdat ze vinden dat kosten niet opwegen tegen schade. Sowieso is het behoorlijk havist om iets megacomplex zo plat te slaan, maar ik snap het heus wel en simpele dingen kun je nou eenmaal gemakkelijker onthouden. Ze wijzen dan bijvoorbeeld naar Ryanairtickets van €16,99 van Amsterdam naar Dublin. Dat je zó ver kunt vliegen (nota bene) en zó veel kunt uitstoten is ‘niet normaal’. En als je de simpele feiten achter elkaar zet, is dat ook helemaal waar. Maar er is ook een uitleg die je in een paar minuten kunt lezen.

Ryanair is één van de grootste én meest winstgevende airlines van Europa. Dat lijkt een beetje raar omdat je Ryanair wellicht zou kunnen associëren met voordelige vliegtickets. Je zou daarom ook kunnen concluderen dat je bij lage prijzen ook geen hoge marges kunt genereren en dat winsten dan wel laag zouden moeten zijn. Het tegenovergestelde is waar.

Eén van Ryanairs beste marketingstrategieën is op iedere vlucht een paar stoelen te verkopen onder de kostprijs. Zo komen die voordelige stoelen altijd in beeld bij mensen zoals jij en ik die sorteren op prijs. Als een vliegticket tussen Amsterdam en Dublin al ten minste €62,05 aan klimaat-, luchthaven- en beveiligingstoeslagen kost, dan moet Ryanair €45,06 bijleggen om een ticket voor €16,99 te verkopen. En nóg meer natuurlijk, omdat Ryanairs eigen kosten zo niet eens gedekt worden. Maar dat doen ze graag omdat het nu net lijkt alsof iedere stoel in ieder vliegtuig tussen Amsterdam en Dublin iets meer dan anderhalf tientje kost. Ryanair is in veel gevallen de goedkoopste optie in iedere zoekopdracht. Dit model wordt door zo’n beetje iedere airline gehanteerd. Allemaal verschillende prijzen voor mensen die allemaal een andere (maximale) prijs willen betalen.

Iedere boeker wordt op de website van Ryanair getrakteerd op meer dan twee dozijnen eventuele extra opties. Van verzekeringen tot upgrades tot prioriteit en koffers tot huurauto’s en ‘middenstoel vermijden’. De meeste reizigers zullen hier en daar wat extra’s kopen en die €16,99 naar een wat hoger tarief tillen. En ik kan me voorstellen dat Ryanair dit hartstikke mooi per vlucht in de gaten houdt en prijzen dynamisch aanpast. Als de gemiddelde opbrengst per passagier wordt gehaald, dan blijven die extreem goedkope stoelen bestaan. Maar van deze yield management strategieën heb ik verder nog niet zo veel kaas gegeten.

Je kunt ook €16,99 betalen en alle upsells negeren en uitvinken en dan kun je dus, gedeeltelijk op kosten van Ryanair, naar Dublin vliegen. Zoals ik deed.

Dublin is de hoofdstad van Ierland en ik dacht dat ze onderdeel van de Schengenzone waren. Dat waren ze helemaal niet (wel Europese Unie, wel Euro maar geen vrij verkeer van mensen) dus moest ik op Schiphol mijn paspoort laten controleren. Omdat ik hier pas na de veiligheidscontrole achter kwam (en met terugwerkende kracht mijn studie Sociale Geografie niet heb gehaald), had ik te weinig tijd om lounges te bezoeken, ondanks het kunnen passeren van de rij omdat ik met Privium simpelweg mijn oog kan laten scannen om een poortje te openen. Scheelt weer mens-mensinteractie ook.

Gelukkig had ik wel de Priviumlounge vóór paspoortcontrole en het Amexboxje erna geklapt.

Had ik óók even gekeken op Flightradar24, dan had ik gezien dat ik die lounges wél kon bezoeken omdat het vliegtuig dat mij naar Dublin zou brengen nog in de lucht richting Schiphol hing en we dus zouden gaan vertragen, met ongeveer een uur. Ik bleef maar boven dat treurige Ryanairzaaltje hangen.

De vlucht was uiteindelijk prima. Het is, in economy class, binnen Europa, werkelijk allemaal ongeveer hetzelfde. Het is een klein continent, je vliegt in 99% van de gevallen in narrowbody’s (vliegtuigen met één gangpad) en alle stoelen en stoelruimtes zijn vergelijkbaar. Dus anderhalf uur een boek lezen en je bent er. Zoals met zo’n beetje iedere vlucht.

Dublin is een zeer matige stad. Allemaal laagbouw. Alles grijs. Iedereen chagrijnige kop. Inwoners gemiddeld net iets ouder dan ik. Ik nam een taxi naar de botanische tuin en rekende €25 (inclusief fooi) af. Mooi hoe ik er alles aan doe om mijn vliegtickets zo goedkoop mogelijk te houden maar weiger de lokale bus te nemen. Het is deel van het spel.

De botanische tuin is wél gaaf. Ik wist er niet zo veel van, behalve dat het ding tussen de luchthaven en het centrum lag en dat de Victoriaanse kassen te vergelijken waren met die in Londen, in Kew.

Omdat die kassen al anderhalve eeuw oud zijn, staan er ook vét oude tropische bomen. Dat vind ik dus mooi. Daarvoor ga ik ook op reis naar tropische gebieden, maar het is toch mooi dat je ook in gure streken als Ier-/Nederland de nodige tropische apparaten tot megawasdom kan laten komen.

In het parkje huppelden eekhoorns (wel de exoot Sciurus carolinensis helaas en ik had mijn kruisboog niet mee—zou betaalde incheckbagage zijn).

Het theehuis in de tuin adverteerde met verse koffie maar het was er druk en ik stond na een tijdje weer op straat. Wat nu?

Ik opende mijn Google Maps en zag dat ik een sterretje had geplaatst bij een boekhandel. Een Uberrit van €10,04 bracht me naar die boekhandel, toevallig in het gebied dat een paar dagen ervoor gedeeltelijk voorzien was van de nodige brandhaarden omdat mensen boos waren en het daarna op publieke voorzieningen hadden gemunt.

De boekhandel kon mij ook zeer bekoren. Hij was groot en had een flinke tweedehandsafdeling. Ik kocht er een boek van Susan Sontag dat ik ook al een keer eerder had gekocht, maar nu in een compacter formaat.

Toen stond ik weer op straat en mijn vlucht terug liet nog even op zich wachten. Ik opende Google Maps weer en typte indian food in en bleek niet meer dan 300 meter te hoeven lopen voor 3,9 sterren. Dat bleek wederom een gouden greep want het megabord biryani was uiteindelijk precies dat: 3,9/5 sterren. €20 inclusief fooi.

Toen was het wél tijd om terug te gaan en gelukkig was een stop van lijn 700, de snelbus (van €8) naar de luchthaven, ook maar één hoekje om. Het was nog even zoeken omdat bordjes met het betreffende busnummer onvindbaar waren maar dat bleek, toen ik maar achter iemand met een megagrote koffer was gaan staan, omdat de complete bushalte was afgefikt.

De bus bracht me in nog geen drie kwartier naar de luchthaven waar een paspoortzelfscan en geen rij bij de veiligheidscontrole me in vier minuut veertien de lounge in brachten. Die lounge was ook prima en megagemiddeld, met iets te droge muffins, maar wel Sprite op de juiste temperatuur gebracht. Het nadeel van niet op de hoogte zijn van het Nederlandse gebruik genaamd 'Sinterklaas' is dat de kerstmuziek nog veel eerder begint. Gelukkig heb ik noise-cancelling headphones met white noise.

Nu deze blogpost van een technisch verhaal over vliegticketprijzen opeens is veranderd in een waarbenjij.nu wil ik het toch nog even hebben over het eerste onderwerp. Ik vloog namelijk terug met KLM en betaalde er €9,45 voor, maar ook 5000 Flying Blue miles. De reden dat ik hiervoor koos was omdat het, in mijn ogen, de voordeligste optie was. Ryanair vliegt niet zo laat terug en was bovendien duurder. En Aer Lingus kwam niet eens voor in het rijtje met rechtstreekse opties.

Ik neem nog even de tijd om die €9,45 toe te lichten, zodat je misschien wat kunt leren van hoe ‘tickets met punten’ werken en daarmee eventuele teleurstellingen over de plotselinge wijziging van de categorie van dit verhaal te boven kan komen.

Loyaliteitsprogramma’s van airlines bieden de mogelijkheid om (sommige) vluchten te boeken met gespaarde punten. Vaak moet je dan alsnog ‘toeslagen’ betalen. Hierboven hebben we kunnen lezen dat die toeslagen naar de luchthaven, de overheid of ‘de veiligheid’ gaan en dus niet ten goede komen van de airline zelf. Sommige airlines hebben, zoals je hierboven ook hebt kunnen lezen, zelf wat toeslagen bedacht (vaak noemen ze die ‘brandstoftoeslag’) die je óók moet dokken als je een ticket boekt met punten. Die tickets zijn dus nooit ‘gratis’, hoewel je ze wat sommigen betreft wel zo mag noemen.

Een regulier KLM-ticket van Dublin naar Amsterdam zou zoiets kunnen kosten:

Je ziet dat het ticket is opgebouwd uit de ticketprijs zelf (de prijs die de airline rekent), een zogenaamde ‘Ireland Passenger Charge (UP) en de prettoeslag ‘Carrier-imposed surcharge (YQ)’. Als je het ticket boekt met Flying Blue miles, betaal je alleen de Ireland Passenger Charge (UP), die te vergelijken is met de Passenger Service Charge (RN) op Schiphol, maar die hier veel lager is. Er is ook geen aparte toeslag voor veiligheid (hoewel er wel veiligheidscontrole is) en ook geen toeslag die poogt om klimaatimpact te mitigeren. Zelfs de 'Carrier-imposed surcharge' komt in dit geval te vervallen.

Zo komen we ook direct bij het effect van het heffen van verschillende toeslagen per land en per luchthaven. Ik weet nu nog steeds niet echt of ik hier een mening over heb omdat ik vind dat landen zelf wel mogen bepalen hoe ze burgers willen belasten ten goede van het geheel, en ook luchthavens moeten zelf maar bepalen wat ze aan passagiers en airlines vragen voor het gebruik van de luchthaven (denk ik—ik heb hier nog niet lang over nagedacht en/of een idee over), maar een plan om ook overstappers toeslagen te laten betalen (in plaats van, zoals nu, alleen de toeslagen op de plek waar de vliegreis aanvangt), zorgt wel voor grote verschillen tussen landen en luchthavens. Dus: zelf weten, maar je kunt deze beslissingen niet in een vacuüm nemen. Had dit maar geweten toen je de stemwijzer invulde.

De vlucht van KLM werd uitgevoerd met een Embraer E195-E2. Dit is óók een narrowbody (van Braziliaanse makelij trouwens), maar dan met vier stoelen per rij (twee aan weerszijden van het gangpad) en ik moet op het eind toch nog even toegeven dat dit toestel veel lekkerder rook dan die Ryanairkist. De sfeerverlichting was ook mooier en als we het toch over verschillen hebben, dan kun je bij Ryanair aan boord wel fluiten naar een gratis broodje kaas.

Op Schiphol was het, uiteraard zonder bagage, weer even m’n iris laten bliepen en daarna het burgerrupsje naar huis nemen waar ik drie kwartier na de landing m’n voordeur opende.

Al met al zorgde ook dit dagtripje naar Dublin voor genoeg voldoening van zeer specifieke interesses én leverde het dit reisverslag schuine streep werkstuk op, voor €100,71 inclusief transfers, maaltijden en een boek van Susan Sontag. Voor herhaling vatbaar dus. In 2027 maar weer een keer doen.