Influencers bestaan niet

Ik zag een aantal jaar geleden een video van Monica Geuze op haar website en ik had geen idee waar ik naar aan het kijken was. Ze stond in haar appartement voor het raam en zei met de camera in haar hand op haarzelf en het raam gericht 'dit is ons uitzicht'.

Ja, mooi, dacht ik. En helemaal waar ook.

Inmiddels zijn we 707 video's verder en is Monica Geuze één van de populairste Youtubers van Nederland. Ze filmt nog steeds wat ze de hele dag doet (en waarschijnlijk ook haar uitzicht) en dan ben je vlogger. Prima. Moet zij weten.

Honderdduizenden mensen kijken dagelijks naar haar video's. Jij, ik en je moeder waarschijnlijk ook.

Komt omdat haar leven waarschijnlijk veel mensen aanspreekt, omdat we allemaal tering nieuwsgierig zijn maar vooral ook omdat ze het al consistent 707 dagen achter elkaar doet. Ze doet aan prima verwachtingsmanagement. Behalve soms als ze haar dagelijkse vlog niet dagelijks uploadt. Maar dat past dan weer prima bij haar imago.

Afgelopen zaterdag las ik in de Volkskrant een oproep van twee journalisten (Lisa Koetsenruijter en Marjolein Stormezand) aan Monica en andere vrouwelijke Youtubers Anna (Nooshin), Mascha (Feoktistova) en Laura (Ponticorvo).

Het artikel gaat over het feit dat deze Youtubers vooral traditionele vrouwelijke dingen laten zien (make-upjes, fotoshoots, mode, tanden bleken). En dat zou zonde zijn want ze hebben bereik én een stem, dus ze kunnen ook vertellen over seksisme, duurzame modeaankopen en kunnen discussiëren en filosoferen (in plaats van filmen dat ze hun lippen opspuiten of—lol Laura really?—hun buikvet laten bevriezen), aldus de auteurs.

Maar waarom eigenlijk?

De reden van de Volkskrant is een beetje dom. De auteurs schrijven:

[I]nfluencers willen - het woord zegt het al - invloed, maar als ze op die invloed worden aangesproken geven ze niet thuis.

Dat is natuurlijk bijna helemaal onwaar (influence betekent wel invloed, maar het gaat hier niet om willen want anders heetten ze wel influencewanters).

Influencer is een term die is bedacht door marketingbedrijven om iets nieuws dat ontstond een naam te geven: om het onverklaarbare te verklaren, zoals vroeger (en nu) nogal eens gebeurde door middel van religie.

Het is niet zo dat Monica Geuze twee jaar geleden dacht: 'Zo, en dan ga ik vanaf nu iedere dag vloggen zodat ik lekker veel mensen kan beïnvloeden want ik wil invloed.' Ze zal er een andere reden voor hebben gehad, zoals vloggers vrijwel allemaal zijn gestart om een verhaal te vertellen of om iets te laten zien of om hun creativiteit te uiten of omdat ze op zoek zijn naar waardering en erkenning. Net als schrijvers, journalisten, bloggers en acteurs. En Jelmer de Boer.

En dat verschilt geen reet tussen mannen en vrouwen. Tenzij je natuurlijk liposuctie toepast.

Het is misschien wel leuk (en handig) om invloed te hebben, het is alleen geen doel (maar een middel).

De auteurs van het artikel in de Volkskrant gebruiken een paradigma dat niet past: het denkkader over influencers is gecreëerd door mensen die het niet snappen en alleen de huidige situatie zien, gebaseerd op traditioneel denken.

Vergelijk het met mensen Indianen noemen omdat je denkt dat je India hebt gevonden. Dat past misschien heel goed bij je denkwijze, maar dat is niet de realiteit.

Dat is ook precies de reden dat ze over Anna Nooshin schrijven:

De Iraans-Nederlandse influencer is inmiddels ook ontdekt door tv.

Dat traditionele denken plaatst tv boven Youtube, terwijl het misschien ook ernaast geplaatst zou kunnen worden. Iemand ontdekken voor tv kun je dus zowel positief (ze maakt promotie) als negatief (lol spuit elf RTL gelooft nu pas in haar) opvatten. Maar beter is het als twee verschillende dingen te zien.

Youtubers worden niet ontdekt door TV. Net zoals Colombus Amerika niet heeft ontdekt. Dat bestond al. En daar waren ook al mensen. En die heten geen Indianen.

Influencers zijn niet te verklaren als je ze niet kent. En daarom is het ook een beetje raar om het een 'gemiste kans' te noemen als je met 100.000 volgers niet praat over feminisme of seksisme.

We willen toch ook niet dat Gordon een politiek praatprogramma gaat hosten? Hoewel dat best grappig zou zijn.

Influencer zijn is een bijkomstigheid van een passie. Het is één van de meest oppervlakkige termen, die alleen maar verwarring schept. Er is daarom ook geen influencer die zichzelf influencer noemt.

Behalve Laura Ponticorvo.