Het bescheiden succes van een zelfgepubliceerd boek

tl;dr ik bedacht in juli 2017 dat ik een boek wilde schrijven en vroeg op Twitter of er animo voor was. Dat was er. Ik besloot het online te schrijven en te werken met pre-orders. Pre-orderaars stuurde ik wekelijkse updates en zij hielpen mij met correcties en aanvullingen. Pankra ontwierp de cover, ik het binnenwerkt, Pumbo drukte het, Snappex verstuurde het en verder hielpen Google, Zapier, Mailchimp, Paypal, Mollie en Shopify me.

inb4: dit gaat over het proces en niet over de inhoud.

Ik ben geen slaaf?

Ongeveer sinds ik het boek The Four Hour Workweek van Tim Ferriss las, weet ik zeker dat pensioenen nergens op slaan. Ik snap heus dat het verstandig is om wat geld opzij te zetten voor wanneer je oud en afgetakeld bent omdat je het dan niet meer zo goed kan verdienen, maar het heeft wat mij betreft geen zin om dan de 40+ jaar voor je zeventigste 47 weken per jaar 40 uur te werken. Ik ben namelijk geen idioot.

Bovendien laat ik niet iemand anders bepalen of ik ‘vrij’ mag zijn. Ik ben namelijk ook geen slaaf.

‘Mag ik misschien wel week 29 en 30 van 2019 vrij?’

‘Nee, dat is de bouwvak. Dan zijn er al teveel mensen vrij. Ik wil graag dat je in die twee weken e-mails van je collega’s die tegenover je zitten blijft beantwoorden en vergaderingen bijwoont die ook gewoon een chatbericht hadden kunnen zijn. Je bent trouwens wel een beetje laat met aanvragen he?’

Krijg lekker de griep. Liever verzin ik dan mijn eigen werk en waarbij ik doe waar ik goed in ben en dan dinsdag een dumpling eet in Hong Kong. Met deze rebelse puberale gedachte in m’n hoofd ben ik zo’n drie jaar geleden begonnen met het maken van lekker veel tripjes naar verre landen. Omdat de wereld my oyster is en omdat het kan. Maar aangezien ik dat steeds vaker ging doen, leek het me wel handig om er goed in te worden. Dus dat ik er achter ging komen hoe ik zo voordelig mogelijk zo’n mooi mogelijke reis kon maken. Dat kostte me aardig wat tijd en moeite, maar het lukt steeds beter (wat dat betreft lijkt het wel op het echte leven, waarin je je best moet doen om ergens goed in te worden). En aangezien ik al die reisjes vrij narcistisch en stoer op Instagram, Twitter, Facebook en mijn blog publiceerde, vroegen volgers, vrienden en volgende vrienden me steeds ‘Hoe doe je dat?’. Het ontkennen van het idioot- en slaaf-zijn liet ik achterwege, maar ik legde wel uit hoe ik elke specifieke trip had gevonden en waar ik die wanneer had geboekt en waarom voor hoeveel. En dat was iedere keer anders. Dus ik besloot een boek te schrijven met alles wat ik die afgelopen drie jaar geleerd had. Zo’n boek was namelijk het beste antwoord op die vragen. Plus het was er nog niet. En ik vind stukjes schrijven wel geinig.

Maar ik besloot dat boek wel zelf uit te geven want zie de eerste vier woorden van vorige alinea.

Twitter is mijn vriendin

Ik vroeg op Twitter of er animo voor was. En dat was er.

En ik vroeg op Twitter ook wat mensen er voor wilden betalen. Dat was natuurlijk een domme vraag. Want als het boek gaat over goedkope vliegtickets, dan weet ik het antwoord wel bij een meerkeuzevraag over boekprijzen. Dus besloot ik dat deze vraag maar een raadgevend referendum was en dat ik dat ook direct maar afschafte.

Mijn vorige boekdeal was niet m’n favoriete boekdeal geweest (was ook m’n enige boekdeal dus per definitie niet m’n favoriete). Dat lag vooral aan mezelf hoor: ik vond het niet fijn om aan iemand anders verantwoording af te leggen over wat ik zelf had geschreven en accepteerde met tegenzin de verhouding tussen opbrengstverdelingen (een beginnend schrijver in Nederland kan ongeveer rekenen op 10% van de verkoopprijs van een boek als verdienste, afgezien van een voorschot dat soms wel en soms niet terugvorderbaar is door de uitgever).

Uitgevertje spelen

Dus ik ging zelf maar een boek uitgeven maar ik had geen flauw idee hoe dat moest. Ja, ik had wel eerder e-bookjes geschreven over hoe je je billen moest trainen (was in 2014 toen ik mezelf nog een expert vond) en die verkocht in een webshopje maar ik had niet eerder een gedrukt boek met een barcode en een ISBN uitgegeven. Dus ik ging op onderzoek uit.

Het bleek dat het niet zo moeilijk was. Je moet namelijk gewoon een boek schrijven en dat ontwerpen en dan er een pdf van maken (en even zorgen voor een ISBN) en een drukker zoeken die het in grote oplage voor je gaat drukken en iemand vinden die het voor jou kan versturen en retouren van ontevreden mensen gaat behandelen en je moet ook een verkoopkanaal vinden (of maken) en dan marketing doen en allerlei randzaken en dan hopen dat het goed komt.

Maandenlang superveel tijd en moeite er in steken dus.

Ok, het was dus toch een beetje moeilijk. Maar we leven in de toekomst dus dat moet toch, ondanks alle moeilijkheden, wel te doen zijn? Plus ik kan van alles een beetje en er is Google.

Schrijfwerk

Eerst maar even over dat schrijfwerk: ik besloot dat in een Google Doc te doen zodat mensen (live) konden meekijken. En ik had bedacht dat, als je pre-orderde (vooruitbetaalde met de belofte dat je het boek in januari 2018 zou krijgen), je dan mee kon kijken en -helpen met het schrijfproces. Zodat ik er wat aan had (aan die commentaren en verbeteringen) en de pre-orderaar ook (had inzicht in hoe een boekproject verloopt) en dat het eindresultaat dan precies het boek is dat ik wilde schrijven en de lezer wilde lezen (maar dan nog wel met mezelf als hoofd- en eindredacteur).

En belangrijker nog: door die pre-orders hoefde ik (hopelijk) geen voorinvestering te doen om boeken te laten drukken. Gewoon een Kickstarteridee dus. Maar dan zonder Kickstarter. En zonder koddig filmpje met een ukelelemuziekje.

Hi I’m Jelmer and I’m writing a book.

Dat schrijven ging wel oke. Ik had hier op m’n blog al wat geschreven over m’n reisjes en de technieken die ik toepaste om tickets te vinden en te boeken, dus de basis en de eerste opzet waren er al gauw. Ik maakte op thuisblijvenisduurder.com (met een template dat ik niet zelf had gemaakt maar had gekocht voor 12 dollar—eigenlijk deed ik dit dus helemaal niet alleen) een websiteje met wat informatie over waar het boek over zou gaan. En dat je dus kon meekijken met het schrijfproces (en ook alle opbrengsten en kosten kon zien in een Google Spreadsheet) als je pre-orderde.

Pre-orders

Pre-orderen kon met een zogenaamde buy button van PayPal. Die plakte ik op m’n website en dan regelde ik een betaling. Met m’n bescheiden kennis knoopte ik PayPal met behulp van de software van Zapier aan een gratis mailprogramma (Mailchimp) zodat ik ook pre-orderaars (wekelijks) kon informeren over m’n voortgang. Dat zou ik 24 weken achter elkaar gaan doen.

Met datzelfde Zapier knoopte ik PayPal en MailChimp weer aan Google Spreadsheets om daar mijn orderadministratie in bij te houden. Ik maakte ook een openbare spreadsheet waarin ik alleen verkoopdatum en type boek (e-book of hardcover of beide) in bijhield, en in die spreadsheet laadde ik weer de bezoekgegevens van mijn website thuisblijvenisduurder.com zodat ik (en de pre-orderaars dus) konden zien welk effect het bezoekgedrag op het aantal orders had (deed het dus helemaal niet alleen maar maakte gebruik van allerlei software). Verder hield ik ook bij wat ik uitgaf aan marketing op Facebook en Instagram en dat zette ik ook in die spreadsheet. Kijk maar.

Ik dacht intussen ook dat ik het boek zelf zou kunnen ontwerpen. Daar deed ik wat pogingen voor en deelde die op Twitter. Maar die waren lelijk. Dus Pankra maakte mijn cover. Eigenlijk deed ik dit dus helemaal niet alleen.

Ik vroeg Pankra ook of ze het binnenwerk voor me konden maken. Of althans, een template voor Indesign, waar ik dan zelf verder mee kon. Dat deden ze ook, maar ik besloot toch mijn eigen ontwerp te gaan gebruiken. En dus werd ik ook de ontwerper van mijn eigen boek(binnenwerk).

Intussen vroeg ik op Twitter of ik ook zo’n buy button als PayPal heeft kon maken maar dan met iDeal (wat iedereen in Nederland gebruikt) en Mollie (dat betalingen met iDeal afhandelt). Dat kon, volgens @ieatsalot. Die laatste wilde dat wel voor me bouwen, in ruil voor m’n boek. Ik heb serieus tot op de dag van vandaag geen idee wie deze man is.

Ok. Wat een barmhartige Samaritaan. Eigenlijk deed ik dit dus helemaal niet alleen.

Die betalingen knoopte ik vervolgens weer met Zapier aan m’n administratie en mailinglijst.

En intussen schreef ik het boek. Dat ging soms goed en soms minder goed. En ik had natuurlijk ook de nodige auteursblokkades. Gelukkig was er mijn op één na beste vriend Ted. Aangezien hij verstand heeft van het onderwerp van mijn boek, vroeg ik hem mij te helpen. Uiteindelijk schreef hij een compleet hoofdstuk voor het boek. Eigenlijk deed ik dit dus helemaal niet alleen.

Ik stuurde wekelijkse e-mails naar iedereen die had gepre-ordered en zich niet had uitgeschreven. Dan schreef ik over m’n voortgang of vroeg marketingtips of andere adviezen of feedback. En volgens de 1%-regel droeg ongeveer 9% bij aan het boek. Die overige 90% (ikzelf ben dan even die 1%) lurkte of deed niets. Die 9% werd dus bij meer pre-orders steeds groter. Dus had ik steeds meer helpers. Mensen die zinnen verbeterden, vroegen om uitleg, vragen stelden, antwoorden gaven en de schrikbarend hoge aantallen spellingsfouten verbeterden. Allemaal online met z’n allen. Eigenlijk deed ik dit dus helemaal niet alleen.

Zo nu en dan postte ik dingen uit het boek op mijn blog. En dat postte ik dan weer op Instagram en Facebook. En dat sponsorde ik dan weer door Facebook geld te geven in ruil voor extra aandacht. En dat leverde dan weer meer verkopen op. Bij sommige advertenties leverde elke advertentie-euro zelfs 10 euro boekenomzet op. Maar niet altijd.

Media-aandacht

Door dat schrijven en updaten en posten en die advertenties gingen de verkopen best aardig.

Dat kwam enerzijds omdat het gewoon een tof boek werd (shoutout mezelf), anderzijds door m’n posts en advertenties op Facebook en Instagram en weer anderzijds (de redenen vormen een 3d-model) door plotseling wat media-aandacht.

LINDAnieuws en NPO Radio 1 (tering vroeg programma) kwamen tegelijk met de vraag of ik wat wilde vertellen over het boek (ja) en toen andere journalisten dat weer lazen, volgden Vice Money, Radio 3FM, RTL Nieuws, Metro, Radio 2 (daar moest ik fysiek aanwezig zijn en ik was op het moment van schrijven in Zuid-Afrika dus helaas) en weer Radio 1 (een nog vroeger programma). Later kwamen nog RTL Boulevard (m’n boek werd niet genoemd maar ik had het wel over vliegtickets?), Het Belang van Limburg, Playboy en Winq.

Vooral dat artikel op RTL Nieuws ging goed. Dat zorgde voor meer dan 50 pre-orders in twee dagen. Fijn. Bedankt voor de aandacht. Die RTL Boulevard uitzending uiteraard niet (we weten natuurlijk allemaal dat niemand tv kijkt en dat zenders hun kijkcijfers faken). Dat heeft me vooral veel tijd en gedoe en twee boeken naar de redactie gekost.

En intussen was het boek ook af trouwens. Ja. En ook ge-edit. Want ik had alles opgemaakt in Indesign en vervolgens alle losse pagina geüpload in Invision, een app die wordt gebruikt door designers om designs te laten becommentariëren (volgens mij). En ja, ik gebruikte het om het te laten crowd-editen. Ik kreeg 300 suggesties voor het verbeteren van de taal en stijl in m’n boek.

Klaar

En toen was er opeens een pdf die ik naar de drukker ging sturen. Een bestand dat ‘af’ was maar waar ik genoeg stress van kreeg omdat ik zeker wist dat er nog fouten in stonden. Maar toen er meer dan twee mensen tegen me zeiden dat ‘fouten het menselijk maken’ was ik opeens 1% minder gestresst.

Ik vroeg Pumbo om het boek te laten drukken. Dat had ik al in een eerder stadium gedaan, maar voor de chronologie van het verhaal leek het me handig om het pas in deze alinea te behandelen. Het leek me goed om er 2500 stuks te laten drukken, wat een flinke investering vereiste. Gelukkig waren er al veel pre-orders en kon ik met dat bedrag deze voorinvestering doen. Er zijn ongetwijfeld nog andere partijen die boeken kunnen drukken, maar ik wist van een bevriende auteur dat Pumbo een prima partij is om zaken mee te doen, dus ik keek niet verder.

Het drukken van het boek duurde ongeveer een maand. En in die maand ging ik op zoek naar een partij die voor mij de boeken zou kunnen gaan verzenden. Want ik had weinig zin (en tijd) om zelf boeken in enveloppen te drukken (en sowieso wist ik niet of ik genoeg speeksel kon produceren om alle enveloppen dicht te likken). Ik stuurde PostNL een bericht en ze vonden mij een te klein bedrijf. Dus verwezen ze me naar Snappex, dat fulfilment (vind het echt raar dat dit met twee keer één ‘l’ geschreven moet worden) doet voor kleine(re) bedrijven, zoals ik.

Versturen

Ik Whatsappte met Snappex (❤ voor deze manier van communiceren) over het uitleveren en ik denk dat het allemaal goed gaat komen. Pumbo stuurde pallets met boeken naar Snappex en Snappex zet de boeken in een magazijn van PostNL. En intussen had ik mijn Google Spreadsheet gedeeld met Snappex en kunnen de pre-orders worden uitgeleverd. En in de tussentijd zat ik op een berg in Zuid-Afrika mezelf tijdens het wijn zuipen te dronen.

Het boek was beschikbaar op 3 februari en was daarmee 3 dagen later dan beloofd en dat vond ik vervelend, maar aangezien ik álle pre-orderaars al iedere week op de hoogte had gesteld, vond niemand dat erg.

Dat uitleveren was eigenlijk helemaal niet spannend en ik maakte er ook weinig van mee aangezien ik op die eerder genoemde berg zat. Dus de boekpublicatie was niet per se een hoogtepunt.

Webshop

Nu het boek op voorraad is, gebruik ik Shopify: een webshoptool waarmee ik niet eens een webshop hoef te maken. Ik gebruik hier ook buy buttons die ik heb geplaatst op thuisblijvenisduurder.com. Daar kun je op klikken en een boek bestellen en dan regelt Snappex als het goed is de verdere afhandeling.

Uiteindelijk waren er op 3 februari 903 pre-orders en staat de teller op het moment van schrijven (14 maart 2018) op geen idee. Volgens mij iets meer dan 1400.

Einde

Nou zo publiceer je dus helemaal zelf (met behulp van heel veel anderen) een boek. Het is eigenlijk heel makkelijk. Je moet alleen wel even (ten minste een half jaar) je best doen.

Dus als je een boek wilt schrijven, doe dat dan vooral. Begin ergens en gebruik dit stuk tekst als leidraad. Of stuur me een bericht op Twitter als je denkt dat ik je ergens mee kan helpen. Dat kan ik namelijk want ik vind het leuk.

Nog te doen

Ik ben nog niet klaar want het boek is er nu en ik heb nog wat dingen op m’n lijstje staan. Namelijk:

• Boek op bol.com zetten maar niet voor die schofterige 45%(!) van de verkoopprijs die ze ervoor willen hebben;
• Boektrailer maken met zo’n awesome movie trailer voice en drone shots;
• Boek naar de bibliotheek sturen voor mensen die boeken in de bibliotheek lenen;
• AKO en Bruna en andere boekhandels contacten want ze mogen m’n boek wel verkopen;
• Deze blogpost updaten met meer relevantie informatie;
• Een tl;dr post maken van de inhoud van het boek;
• Vertalen naar Engels.

Conclusies

• Zelf een boek maken is tering makkelijk als je je best doet (zoals eigenlijk met alles in het leven);
• Mensen helpen je graag ook al zijn het volkomen vreemden, zolang je maar lief doet;
• Was een leuk project. 9/10 would do again (ga het ook doen—m’n volgende boek heet Autonomy en dat wordt (ook) een Engels boek);
• Thuisblijven is duurder.

Oja

Op deze manier een boek maken is niet nieuw of uniek. Ik zag het bij Pieter Levels, Joshua Voydik deed het, Kevin Weijers doet het, Iris Schlagwein doet het en oom Johan doet het ook. Dus jij kan het ook. Succes.

En je kunt het boek natuurlijk hier kopen.